Etikettering levensmiddelen

Voedings- en gezondheidsclaims

voedings- en gezondheidsclaims

Wetgeving voedings- en gezondheidsclaims

De Europese regels voor het maken van voedingsclaims en/of gezondheidsclaims zijn vastgesteld bij Verordening (EG) nr. 1924/2006. Doel van deze verordening is het waarborgen van een hoog beschermingsniveau voor consumenten. De EU-verordening over voedings- en gezondheidsclaims is eind 2006 gepubliceerd en blijkt in de praktijk nog steeds voor veel onduidelijkheden te zorgen. Zo bleek in maart 2017 nog dat eenderde van de etiketten van peutermelk niet aan de regels voor voedings- en gezondheidsclaims voldoet.

Voedings- en gezondheidsclaims mogen in de etikettering en presentatie van levensmiddelen die in de Gemeenschap in de handel worden gebracht en in de daarvoor gemaakte reclame uitsluitend worden gebruikt indien zij in overeenstemming zijn met deze verordening. Claims mogen nooit onjuist, dubbelzinnig of misleidend zijn. Er wordt onderscheid gemaakt tussen voedingsclaims en gezondheidsclaim.

Wat is een voedingsclaim?

Een voedingsclaim is een claim die stelt, de indruk wekt of impliceert dat een levensmiddel bepaalde heilzame voedingseigenschappen heeft die zijn toe te schrijven aan de energetische (calorische) waarde die het (in verlaagde of verhoogde mate/niet) levert en/of de nutriënten of andere stoffen die het (in verlaagde of verhoogde mate/niet) bevat. De toegestane voedingsclaims zijn opgenomen in de bijlage bij de claimsverordening. Een voorbeeld van een voedingsclaim is: "verlaagd gehalte aan vet".

Wat is een gezondheidsclaim?

Een gezondheidsclaim is een claim die stelt, de indruk wekt of impliceert dat er een verband bestaat tussen een levensmiddelencategorie, een levensmiddel of een bestanddeel daarvan en de gezondheid. Gezondheidsclaims moeten wetenschappelijk bewezen zijn. Deze beoordeling wordt uitgevoerd door de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (European Food Safety Authority). Na beoordeling van de EFSA keurt de Europese Commissie uiteindelijk de gezondheidsclaim goed of af.

Bij Verordening (EG) nr. 432/2012 is een lijst met toegestane gezondheidsclaims voor levensmiddelen vastgesteld. In deze lijst staan gezondheidsclaims die niet over ziekterisicobeperking en de ontwikkeling en gezondheid van kinderen gaan. Een voorbeeld van een goedgekeurde gezondheidsclaim is: "Calcium draagt bij tot een normale werking van de spieren".

Gezondheidsclaims moeten niet verward worden met medische claims. Een medische claim is een bewering over het voorkomen, behandelen of genezen van een ziekte. Het gebruik van medische claims is verboden bij het verkopen een aanprijzen van levensmiddelen.

Voor kruiden (ook wel 'botanicals) is nog niet vastgesteld welke gezondheidsclaims mogen worden gebruikt. Deze staan al geruime tijd 'on hold'.

Voedingsprofielen

In de claimsverordening (Verordening EG nr. 1924/2006) staat dat de Commissie uiterlijk op 19 januari 2009 voedingsprofielen had moeten opstellen. Voedingsprofielen zouden ervoor moeten zorgen dat er geen claims meer gemaakt kunnen worden over levensmiddelen die veel suiker, vet of zout bevatten. Tot op heden zijn ze echter nog niet vastgesteld, eerdere discussies hierover liepen steeds op niets uit.

Controle claims

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) controleert of bedrijven zich aan de claimswetgeving houden. Voor advies vooraf over het gebruik van claims op een etiket kunt u niet bij de NVWA terecht. Zij treden alleen op bij misstanden. Bij overtreding van de claimsverordening kan de NVWA, afhankelijk van de ernst van de overtreding, een schriftelijke waarschuwing geven of direct een boete opleggen. Treedt de NVWA op op basis van de Geneesmiddelenwet, dan kunnen de boetes zeer hoog zijn. Voorkom dit en laat u vooraf goed adviseren over het gebruik van voedings- en gezondheidsclaims.

Ontwikkelingen claims

Wilt u op de hoogte gehouden worden van alle ontwikkelingen rondom voedings- en gezondheidsclaim? Dan adviseren wij u een Business abonnement op ons informatiesysteem. Daarin vindt u onder altijd de actuele (geconsolideerde) wetteksten van Verordening (EG) nr. 1924/2006 en Verordening (EG) nr. 432/2012, maar ook alle EFSA-opinies en voorstellen voor goedkeuring of afwijzing van gezondheidsclaims.

De Europese Commissie heeft nieuwe antwoorden gepubliceerd op veelgestelde vragen over Verordening (EU) nr. 1169/2011 betreffende de verstrekking van voedselinformatie aan consumenten.

Voedingswaarde op etiket

Voedingswaarde verplicht op voorverpakte levensmiddelen

Vanaf 13 december 2016 is voedingswaardevermelding in principe verplicht op alle voorverpakte levensmiddelen.

Vermeld moet worden:

de energetische waarde, en
de hoeveelheden vetten, verzadigde vetzuren, koolhydraten, suikers, eiwitten en zout.

Dit mag aangevuld worden met een of meer van de volgende nutriënten:

enkelvoudig onverzadigde vetzuren;
meervoudig onverzadigde vetzuren;
polyolen;
zetmeel;
vezels;
vitaminen en mineralen die in significante hoeveelheid aanwezig zijn.

Presentatie voedingswaarde

De wetgeving schrijft voor hoe de voedingswaardeinformatie gepresenteerd moet worden en in welke volgorde. De informatie moet worden opgenomen in één gezichtsveld. De volgorde zoals vastgesteld in bijlage XV bij Verordening (EG) nr. 1169/2011 moet gehanteerd worden en de voedingswaardeinformatie moet vermeld worden in tabel vorm. Alleen als er onvoldoende ruimte is, mogen de gegevens achter elkaar worden geplaatst.

De voedingswaarde-informatie moet vermeld worden per 100 g/100 ml. De energetische waarde wordt uitgedrukt in kJ/kcal, de overige gegevens (met uitzondering van vitaminen en mineralen) in grammen. De vitaminen en mineralen moeten worden uitgedrukt in de eenheden, die genoemd zijn in bijlage XIII, deel A, punt (μg/mg). De hoeveelheden hebben betrekking op het product zoals het verkocht wordt, of op het bereide product bij een nauwkeurig bereidvoorschrift.

Aanvullend mag de voedingswaarde vermeld worden als percentage van de wettelijk vastgestelde referentie-innames per 100 g of per 100 ml.

Uitzonderingen verplichte voedingswaardevermelding

Er gelden een aantal uitzonderingen waarvoor voedingswaardevermelding niet verplicht is. Deze zijn opgenomen in bijlage V bij Verordening (EU) nr. 1169/2011. Het gaat onder andere om:

levensmiddelen in kleine verpakkingen (het grootste oppervlak is kleiner dan 25 cm²);
thee;
kauwgom en
kruiden en specerijen.

Let wel op wanneer u een voedings- of gezondheidsclaim op het levensmiddel vermeld. Dan moet de voedingswaarde namelijk wel vermeld worden.

Wetgeving etikettering levensmiddelen

Als exploitant van een levensmiddelenbedrijf moet u zich aan de geldende Europese en nationale wetgeving houden.

Dit klinkt logisch en simpel, maar het kan best lastig zijn om uit te zoeken welke wetgeving allemaal van toepassing is op uw product(en) en om op tijd in te spelen op veranderingen in deze wetgeving. Daarnaast wilt u natuurlijk ook dat uw product er aantrekkelijk uitziet en wilt u het etiket gebruiken om informatie over uw product te communiceren naar uw klanten. Wij denken graag met u mee bij het opstellen van het juiste etiket.

Voedselinformatieverordening

wetgeving voedselinformatie

Wetgeving voedselinformatie

In december 2014 is de etiketteringswetgeving grondig herzien, toen werd namelijk Verordening (EU) nr. 1169/2011 betreffende de verstrekking van voedselinformatie aan consumenten van kracht.

De verordening wordt ook wel afgekort tot 'FIR' (Food Information Regulation) en stelt de algemene beginselen, voorschriften en verantwoordelijkheden in verband met voedselinformatie, en met name voedseletikettering, vast. Vanaf 13 december 2016 is vermelding van de voedingswaarde (afgezien van een aantal uitzonderingen) verplicht.

Belangrijke wijzigingen die zijn ingevoerd bij de nieuwe wetgeving zijn onder andere, een minimum lettergrootte voor alle verplichte vermeldingen op het etiket, verplichte voedingswaardeinformatie en de verplichting om allergenen te benadrukken in de ingrediëntendeclaratie.

De regels gelden niet alleen voor fabrikanten van levensmiddelen, maar ook voor bijvoorbeeld horeca, cateraars en webshops . De verordening is van toepassing op "exploitanten van levensmiddelenbedrijven in alle schakels van de voedselketen wier activiteiten de verstrekking van voedselinformatie aan de consumenten betreffen. Zij is van toepassing op alle voor de eindverbruiker bestemde levensmiddelen, inclusief door grote cateraars geleverde levensmiddelen, en op voor levering aan grote cateraars bestemde levensmiddelen."

Het niet voldoen aan de etiketteringsregels kan vervelende gevolgen hebben. Er worden steeds vaker hogere boetes uitgedeeld door de NVWA, maar ook het terug moeten halen van een product of reputatieschade kan een kostbare aangelegenheid zijn.

Bij de controle van uw etiket(ten) kijken wij met een kritische blik naar alle verplichte vermeldingen, vrijwillige informatie, claims en afbeeldingen op uw etiket. Ook uw website kan hierbij meegenomen worden. Ook hier gelden namelijk eisen en voorschriften voor.

Na controle, ontvangt u van ons een rapport met adviezen voor verbetering, om ervoor te zorgen dat uw etiket volledig aan de wetgeving voldoet.

Vraag uw etiketcontrole aan

In drie eenvoudige stappen kunt u via onderstaand formulier uw etiketcontrole aanvragen.

Vul onderstaand formulier in.
U ontvangt van ons een offerte voor de controle van uw etiket(ten).
Bij akkoord, gaan wij zo snel mogelijk voor uw aan de slag. Wij proberen hierbij altijd rekening te houden met uw deadlines.

{chronoforms7}Etiketcontrole{/chronoforms7}

Verplichte vermeldingen etiket

In Verordening (EU) 1169/2011 is vastgelegd welke informatie er op het etiket moet en mag staan.

Verplichte vermeldingen voorverpakte levensmiddelen

Onderstaande vermeldingen zijn verplicht op voorverpakte levensmiddelen. Er gelden een aantal uitzonderingen, deze zijn terug te vinden in de voedselinformatieverordening.

de benaming van het levensmiddel;
de lijst van ingrediënten;
allergenen, die nog in het eindproduct aanwezig zijn;
de hoeveelheid van bepaalde ingrediënten of categorieën ingrediënten;
de nettohoeveelheid van het levensmiddel;
de datum van minimale houdbaarheid of de uiterste consumptiedatum;
bijzondere bewaarvoorschriften en/of gebruiksvoorwaarden;
de naam of handelsnaam en het adres van de exploitant van een levensmiddelenbedrijf;
het land van oorsprong of de plaats van herkomst overeenkomstig artikel 26;
een gebruiksaanwijzing, als het levensmiddel moeilijk te gebruiken is zonder gebruiksaanwijzing;
voor dranken met een alcoholvolumegehalte van meer dan 1,2 %: het effectieve alcoholvolumegehalte;
een voedingswaardevermelding.

vragen levensmiddelenwetgeving

Vragen over etikettering en levensmiddelenwetgeving

Als u in de wetgeving duikt, komen er vaak vragen bij u op, waar u in eerste instantie misschien helemaal niet aan gedacht hebt. Of u verschilt van mening met collega's over de interpretatie van bepaalde wetgeving. Bijvoorbeeld:

Hebben wij de juiste benaming gekozen voor ons product?
Zijn de additieven die wij gebruiken, wel toegestaan in ons product?
Wat moet er precies op welk deel van de verpakking staan (bijvoorbeeld bij multipack)?
Mag ik een voedings- en/of gezondheidsclaim gebruiken?
Welke informatie mag en moet er op onze website?
Ik wil mijn product exporteren naar een land buiten de EU? Gelden er specifieke etiketteringsvoorschriften in het derde land?

Het kan lastig zijn om de juiste informatie te vinden binnen de Europese en nationale wetgeving en dan moet u het ook op de juiste manier interpreteren. Wij helpen u graag indien u tegen vragen of problemen aanloopt.

Stel uw vraag

In drie eenvoudige stappen, kunt u antwoord krijgen op uw vraag.

Stuur uw vraag in via onderstaand formulier.
U ontvangt van ons een offerte voor beantwoording van uw vraag.
Bij akkoord, ontvangt u van ons zo snel mogelijk een duidelijk onderbouwd antwoord.

Wij streven ernaar uw vraag binnen 3 werkdagen te beantwoorden.

{chronoforms7}Vraag{/chronoforms7}

Leesbaarheid etiket

Uit diverse studies is gebleken dat goede leesbaarheid van het etiket belangrijk is, vandaar dat in Verordening (EU) nr. 1169/2011 specifieke regels zijn vastgesteld om de leesbaarheid van etiketten te verbeteren. De verplichte voedselinformatie moet op een duidelijk zichtbare plaats en in duidelijk leesbare letters worden aanbracht.

Lettergrootte verplichte vermeldingen

Er is een specifieke lettergrootte voorgeschreven voor de verplichte vermeldingen op het etiket. De x-hoogte moet 1,2 mm of meer bedragen. Voor kleinere verpakkingen, waarvan het grootste oppervlak kleiner is dan 80 cm², is dit 0,9 mm.

Definitie van de x-hoogte

x – HOOGTE

x hoogte

Legenda

1: Stokletterlijn
2: Hoofdletterlijn
3: Hanglijn
4: Basislijn
5: Staartletterlijn
6: x-hoogte
7: Corpsgrootte

Benaming van het levensmiddel

De benaming van het levensmiddel is zijn wettelijke benaming. Bij ontbreken van wettelijke voorschriften wordt de gebruikelijke benaming gebruikt of anders een beschrijvende benaming.

De benaming van het levensmiddel moet in bepaalde gevallen aangevuld worden, om te voorkomen dat de consument wordt misleid.