Allergenenwetgeving

De wetgeving betreffende allergenen is opgenomen in de Europese verordening inzake de verstrekking van voedselinformatie aan consumenten (1169/2011).

Wat zijn allergenen

Allergenen zijn eiwitten die allergische reacties kunnen veroorzaken. Allergenen kunnen onder andere binnengekregen worden door voeding. Allergische reacties en/of intoleranties voor voeding zijn niet alleen erg vervelend, maar zij kunnen ook een gevaar vormen voor de gezondheid van consumenten. Daarom is het belangrijk dat er informatie wordt verstrekt over de aanwezigheid van levensmiddelenadditieven, technische hulpstoffen en andere stoffen of producten, waarvan wetenschappelijk bewezen is, dat ze een allergene werking of intolerantie-effect hebben.

14 allergenen

In bijlage II bij Verordening (EU) nr. 1169/2011 zijn de meest voorkomende allergenen genoemd. Deze 14 allergenen moeten vermeld worden op het etiket. Dit zijn:

glutenbevattende granen;
schaaldieren;
eieren;
vis;
aardnoten;
soja;
melk;
noten;
selderij;
mosterd;
sesamzaad;
zwaveldioxide en sulfieten;
lupine en
weekdieren.

Ook producten op basis van deze allergenen moet duidelijk vermeld worden in de ingrediëntenlijst.

LeDa-allergenenlijst

Naast de 14 verplichte allergenen, bestaat ook nog de zogenaamde LeDa-lijst (voorheen de ALBA lijst). Op deze lijst staan, naast de 14 stoffen uit de Europese voedselinformatieverordening, nog eens 10 extra allergenen vermeld, zoals bijvoorbeeld glutamaat en varkensvlees. Deze allergenen hoeven niet verplicht vermeld te worden. Op basis van de LeDa-lijst stelt het Voedingscentrum lijsten op met merkartikelen die gegarandeerd vrij zijn van bepaalde allergenen.

Vermelding van allergenen op het etiket

Bij voorverpakte levensmiddelen moeten allergenen worden opgenomen in de lijst van ingrediënten. Door middel van typografie moet ervoor gezorgd worden dat de naam van het allergeen duidelijk te onderscheiden is van de rest van de ingrediënten. Dit kan bijvoorbeeld door een ander lettertype te gebruiken of door een andere stijl of achtergrondkleur. Vaak wordt het allergeen vetgedrukt in de ingrediëntenlijst vermeld.

Mocht het gaan om een product waarvoor ingrediëntendeclaratie niet verplicht is, dan moeten de allergenen toch vermeld worden. Dan moet het woord "bevat" worden gebruikt, gevolgd door de naam van het allergeen.

Niet-voorverpakte producten

Vanaf 13 december 2014 is het tevens verplicht om allergenen te vermelden bij niet-voorverpakte producten of producten die op de plaats van verkoop worden verpakt voor directe verkoop. De informatie moet beschikbaar en makkelijk toegangbaar zijn. Lidstaten mogen nationaal vaststellen hoe deze informatie over allergenen beschikbaar moet worden gesteld. Nederland heeft nadere bepalingen vastgesteld in de Warenwetregeling allergeneninformatie niet-voorverpakte levensmiddelen.