Veel mis met gebruik voedings- en gezondheidsclaims op voedingsmiddelen die passen in afvaldieet

De NVWA kijkt al sinds 2010 specifiek naar het gebruik van claims die zinspelen op de snelheid en mate van gewichtsverlies, omdat hier veel meldingen van consumenten en bedrijven over binnenkomen. Naar aanleiding hiervan heeft de NVWA in de periode van september t/m februari 2017 producten en websites beoordeeld van 26 producenten, importeurs en handelaren. Naast controle op het correcte gebruik van voedings- en gezondheidsclaims werd ook gekeken naar de juiste vermelding van allergenen, aanwezigheid van de verplichte vermeldingen bij toegestane zoetstoffen en een correcte vermelding van de voedingswaarde.

Slechts 2 van de 36 geïnspecteerde bedrijven voldeed volledig aan de eisen van de wetgeving. In totaal gebruikte 21 van de 36 bedrijven onjuiste voedingsclaims en bij 28 van de 36 bedrijven werden niet toegestane gezondheidsclaims aangetroffen. Bij meer dan de helft (19 van de 36 bedrijven) voldeed ook het verdere etiket niet helemaal aan de etiketteringswetgeving.

Bij een of meer geconstateerde overtredingen werden maatregelen opgelegd gevolgd door een herinspectie. In sommige gevallen constateerde de NVWA een overtreding van de claimsverordening, waarbij de Keuringsraad KOAG/KAG de claim wel had goedgekeurd. In die gevallen trad de NVWA niet op, maar werd de zaak besproken met de Keuringsraad, die de zaak vervolgens afhandelde met het betrokken bedrijf. In alle overige gevallen van overtredingen werd het interventiebeleid gevolgd.

Het gebruik van voedingsclaims op voedingsmiddelen die onderdeel zijn van een afvaldieet is alleen toegestaan indien de claim is opgenomen in de bijlage bij Verordening (EG) nr. 1924/2006 en indien aan de daar genoemde voorwaarden wordt voldaan. Bijvoorbeeld “vetarm” of “suikerarm”. Een voedingsclaim die vaak wordt gebruikt, maar die niet is toegestaan is ‘koolhydraatarm’.

Gezondheidsclaims zijn alleen toegestaan indien zij wetenschappelijk bewezen zijn en staan in de lijst van toegelaten gezondheidsclaims bij Verordening (EU) nr. 432/2012. Staat een gezondheidsclaim hier niet in, dan mag hij ook niet gebruikt worden. Ook worden er vaak algemene, niet-specifieke gezondheidsclaims vermeld, bijvoorbeeld ‘licht verteerbaar’. Dit mag alleen indien daarbij ook een specifieke gezondheidsclaim staat, die is toegelaten. De enige gezondheidsclaims die voor voedingsmiddelen die passen binnen afvaldieet, onder voorwaarden, zijn toegestaan zijn:

• ‘Glucomannan in de context van een energiebeperkt dieet draagt bij tot gewichtsverlies’.
• ‘De vervanging van een van de dagelijkse hoofdmaaltijden van een energiebeperkt dieet door een maaltijdvervangend product draagt bij tot het behoud van het gewicht na gewichtsverlies.’
• ‘De vervanging van twee dagelijkse hoofdmaaltijden van een energiebeperkt dieet door een maaltijdvervangend product draagt bij tot gewichtsverlies’.

Beweringen of bijvoorbeeld plaatjes die zinspelen op de snelheid of mate van gewichtsverlies zijn verboden. Bijvoorbeeld ‘val 2 kg af in een week’.

Na herinspectie zijn de overtredingen bij 20 bedrijven intussen opgeheven. Bij 12 bedrijven loopt het handhavingstraject nog en 2 bedrijven zijn inmiddels gestopt met de verkoop (stand van zaken februari 2018).